Riwera Albańska - Informacje turystyczne i przewodnik

Informacje ogólne

Albania, mimo niewielkich rozmiarów, ma stosunkowo długą linię brzegową, co czyni ją idealnym miejscem dla miłośników plażowania i słońca. Choć Albańska Riwiera może nie dorównuje popularnością największym ośrodkom turystycznym na świecie, oferuje unikalny, egzotyczny klimat, który trudno znaleźć w innych regionach Morza Śródziemnego. Infrastruktura turystyczna wciąż się rozwija – powstają nowe hotele, które stanowią świetną bazę dla osób zainteresowanych historią i zwiedzaniem ruin antycznych miast. Na wybrzeżu znajdziemy zarówno piaszczyste, jak i kamieniste plaże, malownicze zatoki idealne do nurkowania oraz góry schodzące prosto do morza. Przyroda tego regionu, nietknięta przez masową turystykę, zachwyci każdego, kto ceni ciszę, spokój i śródziemnomorski klimat. Ruch turystyczny w Albanii skupia się głównie w tym rejonie, który obejmuje wybrzeże Adriatyku w środkowej i północnej części kraju oraz sąsiaduje z innymi regionami, takimi jak Albania Północna, Centralna, Południowa i Wybrzeże Jońskie.

Albańskie regiony turystyczne najlepiej zrozumieć, patrząc na historię całego kraju. Początki sięgają starożytności, kiedy zamieszkiwały tu plemiona iliryjskie spokrewnione z innymi ludami Bałkanów. Po przyłączeniu tych terenów do Rzymu w II wieku p.n.e. nastąpiła stopniowa romanizacja, a w VI i VII wieku zaczęły się pojawiać plemiona słowiańskie, po których do dziś pozostały nazwy miast. Pierwsze księstwo albańskie powstało w XII wieku pod rządami księcia Progona, lecz wkrótce zostało podbite przez Serbów, a w XV wieku przez Turków osmańskich. Bohater narodowy Skanderbeg stał się symbolem oporu przeciwko najeźdźcom, choć Albania wiele straciła pod turecką dominacją. Dążenia niepodległościowe nasiliły się dopiero w XIX wieku, czego wyrazem była Liga Prizreńska oraz powstania antytureckie w 1912 roku.

Okres I i II wojny światowej oraz rządy komunistyczne nie przyniosły Albanii stabilności, a kraj pogrążył się w izolacji pod twardymi rządami Envera Hodży, który przekształcił Albanię w państwo ateistyczne, zamykając kościoły i meczety. Dziś Albania stara się zbliżyć do Europy, choć droga do pełnej integracji z kontynentem wciąż jest długa.

Gdzie się zatrzymać ?

Durres

Durres, stolica regionu i drugie co do wielkości miasto Albanii, jest jednym z głównych ośrodków turystycznych kraju. Miasto pełni funkcję ważnego portu i popularnego kurortu wypoczynkowego, przyciągając każdego roku tłumy turystów. Jego bogata historia sięga czasów, gdy pierwsi osadnicy z Grecji założyli tam kolonię, którą następnie przejęli Ilirowie, Rzymianie, Bizantyjczycy, a w V wieku n.e. także barbarzyńcy. Pod rządami Turków miasto przeżyło znaczny rozwój gospodarczy, co w dużej mierze przyczyniło się do rozbudowy portu. Obecnie Albańczycy i turyści najczęściej odwiedzają Durres z powodu jego piaszczystych plaż o złocistym piasku i ciepłych wód, które sprzyjają różnym sportom wodnym.

Dzięki wielokulturowym wpływom, Durres zyskało bogatą historię architektoniczną. W mieście powstało wiele świątyń, a ślady dawnych cywilizacji są nadal widoczne. W Muzeum Archeologicznym, które jest doskonale wyposażone, można zobaczyć artefakty z epok greckiej, hellenistycznej i rzymskiej. W pobliżu muzeum znajdują się średniowieczne mury miejskie, które prowadzą do największego na Bałkanach amfiteatru, pochodzącego z II wieku n.e. W czasach świetności mógł on pomieścić 15 tysięcy widzów. Spacerując po podziemnych korytarzach amfiteatru, kontrastujących z nowoczesną zabudową miasta, łatwo sobie wyobrazić, jak dawniej wielka arena była wypełniona oczekującymi na walki gladiatorów widzami.

Warto przespacerować się po głównym placu Durres, gdzie można podziwiać ratusz i teatr, a następnie skierować się do bizantyjskiego forum. Na forum do dziś stoją kolumny korynckie, a w pobliżu można znaleźć pozostałości rzymskich łaźni z II wieku n.e. Niedługo po zdobyciu miasta, Turcy wzniesli tu meczet Fatihy, który dziś można zobaczyć, spacerując w stronę portu i nadmorskiej promenady. Nad miastem góruje również wenecka wieża, która przypomina słynną Białą Wieżę w Salonikach. Warto również wspiąć się na pobliskie nadmorskie wzgórze w okolicy latarni morskiej, aby podziwiać widok na całą zatokę, przy której rozciąga się port i nabrzeże z licznymi hotelami.

Durres jest doskonałym miejscem na wypoczynek – oferuje szeroki wybór miejsc noclegowych, od hoteli o zróżnicowanym standardzie, po pensjonaty i apartamenty. Kurort ten uznawany jest za jedną z najlepszych baz noclegowych w Albanii. Wieczorami bulwary, obsadzone palmami, tętnią życiem, a turyści korzystający z nocnych rozrywek, mogą następnego dnia relaksować się na długiej, piaszczystej plaży, dobrze zagospodarowanej i idealnej do uprawiania sportów wodnych.

Durres, będące turystycznym centrum Albanii, może nie dorównuje popularnością kurortom na włoskim wybrzeżu czy perłom chorwackiego Adriatyku, ale wyróżnia się swoją bałkańską atmosferą i ciekawymi atrakcjami turystycznymi w okolicy, które z pewnością warto odkryć.

Vlora

Vlora to jedno z najważniejszych miejsc turystycznych Albanii, położone tam, gdzie spotykają się wody Morza Jońskiego i Adriatyckiego. Miasto to, malowniczo rozciągające się nad zatoką, jest nie tylko dużym portem, ale także rozwijającym się kurortem o śródziemnomorskim klimacie. Jego urok podkreślają palmy wzdłuż głównej ulicy, piękne plaże oraz rozbudowana infrastruktura turystyczna. Vlora oferuje gościom wiele atrakcji kulturalnych i ma długą historię, sięgającą VI-IV wieku p.n.e., kiedy to na tych terenach żyły plemiona iliryjskie. Kilka wieków później, Rzymianie założyli tu miasto znane jako Aulona. Z uwagi na strategiczne położenie pobliskiej wyspy Sazan, Vlora przez wieki była celem wielu władców, którzy chcieli kontrolować dostęp do Adriatyku. W średniowieczu miasto przyciągnęło uwagę Normanów i Serbów, a później Turcy osmańscy przyczynili się do jego rozwoju gospodarczego.

Jednym z kluczowych momentów w historii Albanii było ogłoszenie w Vlorze niepodległości w 1912 roku, po I wojnie bałkańskiej. Dziś, dzięki dobrej komunikacji, miasto stanowi doskonałą bazę wypadową do odkrywania okolic, a także zachęca do spędzania wolnych chwil na poznawaniu samego miasta. Warto odwiedzić trzy interesujące muzea: Muzeum Niepodległości, Muzeum Historii i Muzeum Etnograficzne. W mieście znajduje się także jeden z najstarszych meczetów w Albanii – meczet Murada, zbudowany w 1557 roku w stylu sułtańskiego baroku. Nie można pominąć Pomnika Niepodległości, który upamiętnia wydarzenia z 1912 roku, oraz stanowiska archeologicznego, gdzie odkryto pozostałości starożytnej Aulony. W parku za pomnikiem znajduje się grobowiec ojca albańskiej niepodległości, Ismaila Qemalego, oraz turecka wieża zegarowa.

Podczas spacerów po Vlorze można napotkać wiele miejsc o historycznym znaczeniu, ale jednym z obowiązkowych punktów jest promenada Sadik Zotaj, wysadzana palmami i otoczona eleganckimi sklepami, restauracjami, hotelami i apartamentami. W okolicy znajduje się wiele miejsc noclegowych, zlokalizowanych blisko zadbanych plaż, z których większość jest piaszczysta. Plaże te kąpią się w czystych wodach Adriatyku i cieszą się słońcem przez większą część roku, co czyni je idealnym miejscem do wypoczynku.

Wieczory we Vlorze można spędzać w romantyczny sposób, delektując się rakiją lub aromatyczną kawą w jednej z licznych kawiarenek. Warto też wybrać się na spacer na wzgórze Kuzum Baba, skąd roztacza się przepiękny widok na miasto. Albańczycy, mający taniec we krwi, chętnie oddają się zabawie, a ulice Vlory kryją wiele miejsc, gdzie można spędzić upojną noc przy dźwiękach bałkańskiej muzyki i w towarzystwie wybornych drinków.

Orikum

Orikum to urokliwy wakacyjny kurort, który oferuje turystom doskonale zagospodarowane nabrzeże oraz liczne atrakcje, idealne na czas wolny od plażowania. Samo położenie na krańcu zatoki Vlory, blisko półwyspu Karaburun, sprawia, że miejsce to przyciąga swoim wyjątkowym urokiem. Dodatkowo, w okolicy można znaleźć historyczne pamiątki ukryte między morskimi lagunami, co dodaje temu miejscu niepowtarzalnego klimatu.

Kurort oferuje malownicze zatoczki z plażami, do których można łatwo dotrzeć z bazy noclegowej, zlokalizowanej w budynkach stylizowanych na antyczne twierdze. Na północ od mariny znajduje się najbardziej zagospodarowana, żwirowa plaża, przy której skupia się najwięcej hoteli i restauracji, oferujących szeroki wybór lokalnych specjałów i komfortowy wypoczynek. Na południu, przy nasadzie półwyspu Karaburun, można zwiedzić pozostałości starożytnego miasta, które stanowią popularny cel wycieczek fakultatywnych.

Lezhe

Lezhe, kurort położony na północno-wschodnim skraju nadmorskiej równiny, jest chętnie odwiedzany przez turystów ze względu na swoje walory wypoczynkowe, krajoznawcze i historyczne. Już podczas pierwszego spaceru można natknąć się na iliryjskie fortyfikacje, a także zatrzymać się przy mauzoleum Skanderbega, bohatera narodowego Albanii, który zjednoczył klany w walce przeciwko tureckim najeźdźcom. Z pobliskiego wzgórza rozciąga się wspaniały widok na okolicę, co czyni to miejsce wyjątkowo urokliwym.

Jednak największą atrakcją Lezhe są plaże, które przyciągają turystów spragnionych odpoczynku. Wybrzeże w pobliżu miasta oferuje doskonałe warunki do relaksu i kąpieli słonecznych. Najpopularniejszą plażą jest Shengjini, z drobnym piaskiem i pełną infrastrukturą turystyczną, idealną dla tych, którzy lubią spędzać czas w bardziej ożywionym otoczeniu. Dla tych, którzy preferują ciszę i spokój, południowe wybrzeże oferuje mniej zatłoczone miejsca, gdzie ciemny piasek kontrastuje z lazurową wodą, a lasy otaczają kilkukilometrowy odcinek plaży.

W Lezhe dominują prywatne kwatery, pensjonaty oraz małe i średnie hotele, co sprawia, że kurort ten jest doskonałym miejscem na spokojny wypoczynek z dala od zgiełku większych turystycznych ośrodków.

Shengjin

Shengjin, nadmorska miejscowość sąsiadująca z Lezhe, to idealne miejsce dla turystów poszukujących piaszczystych i dobrze zagospodarowanych plaż, które oferują łagodne zejście do morza. Letnisko charakteryzuje się rozbudowaną bazą noclegową oraz licznymi restauracjami, dzięki czemu każdy znajdzie tu odpowiednie miejsce na relaks i dobre jedzenie.

Miasteczko jest malowniczo położone u stóp wysokiej, górzystej skarpy, skąd można podziwiać wspaniałe widoki na okolicę. Na jego krańcu znajduje się port, a za nim kryją się ustronne, piaszczyste plaże, które otaczają zielone lasy, co czyni je doskonałym miejscem na spokojny wypoczynek z dala od tłumów.

W pobliżu Shengjin znajduje się także rezerwat przyrody Kune Vain, będący dodatkową atrakcją dla miłośników przyrody, którzy mogą tam podziwiać różnorodne gatunki fauny i flory w ich naturalnym środowisku.

Velipoje

Velipoje, położone na północnym krańcu albańskiego wybrzeża Adriatyku, to popularny kurort znany z długiej, piaszczystej plaży oraz dobrze rozwiniętej infrastruktury turystycznej. Miejscowość oferuje różnorodne opcje zakwaterowania, od małych po średniej wielkości hotele, co sprawia, że każdy turysta znajdzie tu coś dla siebie. Oprócz relaksu na plaży, Velipoje to idealne miejsce dla miłośników sportów wodnych, którzy mogą skorzystać z doskonałych warunków do ich uprawiania.

Kurort słynie również z nocnego życia, a liczne kluby nocne przyciągają turystów szukających rozrywki po zachodzie słońca. Dodatkową atrakcją jest pobliska laguna Vilumit, która stanowi siedlisko unikalnych gatunków ptactwa, co czyni to miejsce interesującym także dla miłośników przyrody i ornitologii. Velipoje oferuje zatem zarówno aktywny wypoczynek, jak i możliwość obcowania z naturą w wyjątkowym otoczeniu.

 

Kuchnia 

Kuchnia albańska, mocno zakorzeniona w tradycjach bałkańsko-śródziemnomorskich, przyciąga turystów swoją prostotą i wyjątkowym smakiem. Choć nie znajdziemy tu dań ekskluzywnych, jej urokiem jest umiejętne łączenie prostych składników, takich jak oliwa z oliwek, pomidory i ziele angielskie. Szczególnie wyróżnia się tamtejsza baranina oraz świeże ryby, pochodzące z albańskich rzek, jezior i mórz. Obiad jest najważniejszym posiłkiem dnia, często uzupełnianym warzywnymi surówkami z ekologicznych upraw. Latem dominują świeże warzywa, takie jak bakłażany, cukinie, zielona fasolka czy okra, podczas gdy zimą na stołach królują ziemniaki, kapusta i marchew.

W Albanii jedzenie ma szczególne znaczenie w trakcie weekendów i świąt państwowych, gdy całe rodziny zasiadają wspólnie do stołu, delektując się wykwintnymi daniami i winem prosto z beczki. W kraju dużą wagę przywiązuje się do hodowli owiec, co tłumaczy popularność baraniny, często podawanej w postaci różnorodnych wersji gyrosu.

Warto spróbować takich dań mięsnych jak:

Qofte – smażone, okrągłe kotleciki, czasem zapiekane z serem feta,
Qebap – inna wersja smażonych kotlecików,
Byrek – warstwowe ciasto nadziewane serem, mięsem lub warzywami, podobne do macedońskiego burka,
Gjyvec – danie z ryżu z dodatkiem papryki, warzyw i mięsa.

Popularnym daniem jest również musaka, czyli zapiekanka z mięsa, najczęściej z ziemniakami, warzywami i jajkami. Za bardziej luksusowe danie uchodzi fileta qengji – jagnięcy filet marynowany w oliwie z oliwek, oregano, czosnku, miodzie i cytrynie, zapiekany z mozzarellą.

Na szybki obiad idealnym wyborem może być suflak – drobno pokrojone mięso wieprzowe lub drobiowe, podawane z frytkami i sałatkami. Każde z tych dań oddaje bogactwo smaków albańskiej kuchni, w której prostota łączy się z tradycją, a lokalne składniki tworzą wyjątkową kulinarną przygodę.

W Albanii warto poszukać restauracji urządzonych w stylu tradycyjnych starobałkańskich domów, gdzie atmosfera doskonale komponuje się z lokalnymi potrawami. W takich miejscach szczególnie smakuje befsztyk z łopatki lub polędwicy, znany jako biftek, a także pieczona łopatka podawana z sosem, zwana rosto. Te sycące dania często towarzyszą zupy, takie jak gęsta, mięsna corba oraz bardziej wodnisty gulasz mięsny jahni me mish. Dla odważnych smakoszy w karcie znajdziemy także podroby, takie jak owcze serce, wątroba, nerki czy kukurec – podobne do kaszanki danie z podrobów we flaku. Popularna jest również zupa przygotowywana na owczych głowach, czyli pace koke.

Z mięsnych potraw warto spróbować fergese – danie z mięsa, papryki, cebuli i jajka, a także shish qebap, czyli marynowane, grillowane kawałki jagnięciny, baraniny lub wołowiny. Inną ciekawą propozycją jest qebap ne leter – podobne do kebaba danie z dodatkiem sera feta. Należy pamiętać, że w środkowej części Albanii kebab znany jest jako sufllaqe, a na południu jako pita.

Jeśli znajdziesz się w okolicach jezior czy rzek, możesz trafić na restauracje serwujące lokalne ryby, takie jak karpie, węgorze czy pstrągi. Nadmorskie tawerny zawsze oferują świeże ryby morskie oraz krewetki, które są odławiane przez miejscowych rybaków. W regionie Butrint warto spróbować najsmaczniejszych muli, a niektóre restauracje oferują także dania z jadalnych żab.

Choć Albańczycy rzadko jedzą desery, w niektórych restauracjach można spróbować tradycyjnej bałkańskiej baklavy, czyli ciasta z ciasta francuskiego, orzechów lub migdałów zapieczonych z syropem. Popularne są również inne słodkości, takie jak chalva revani, kadaif czy hasude. Na deser warto spróbować oriz me tamel, czyli ryżowego puddingu z owczego mleka, z dodatkiem rodzynek i cukru.

Nieodłącznym elementem albańskiej kultury kulinarnej jest mocna kawa, którą Albańczycy często piją, rozmawiając o poważnych sprawach. Kawie zwykle towarzyszy szklanka wody, ale popularnym napojem w Albanii jest również tradycyjna, mocna rakija, którą sączy się powoli. Albańska rakija najczęściej jest wytwarzana z soku winogronowego, morwy, śliwek, orzechów lub jeżyn.

Wśród albańskich alkoholi warto zwrócić uwagę na znakomite wina, szczególnie z regionów Korczy, Beratu oraz okolic Tirany, gdzie produkuje się lokalne odmiany winogron, takie jak Zi, Puls i Sheshi. Ciekawą pamiątką może być butelka koniaku Skenderbeu, który powstał w czasach komunistycznych i cieszy się dużą popularnością. Wśród albańskich piw wyróżniają się Birra Tirana, Birra Korcza i Birra Norga, a tradycyjnym aperitifem jest ziołowa nalewka fernet, której specyficzny smak wymaga przyzwyczajenia.

Odkrywanie albańskiej kuchni może okazać się prawdziwą kulinarną przygodą, która stanie się kwintesencją podróży na Bałkany.

Obyczaje

Albania to dla przeciętnego Europejczyka kraj pełen egzotyki i kulturowych niespodzianek, wynikających z jej skomplikowanej historii i podziału na dwie główne grupy etniczne: Gegów z północy i Tosków z południa. Mimo tego podziału, Albania jest państwem jednolitym narodowościowo, z niewielkimi mniejszościami, głównie Greków i Macedończyków. Charakterystycznym elementem albańskiego krajobrazu są górale, którzy przez większość swojego życia nie opuszczali gór, co wykształciło w nich zdolność przystosowania do surowych warunków. Kultura ludowa, zwłaszcza na terenach wiejskich i w górach, zachowała wiele tradycji i obyczajów, które są pielęgnowane zarówno w wymiarze duchowym, jak i materialnym. Choć głównym językiem jest albański, w niektórych regionach można usłyszeć grecki, romski czy dialekty słowiańskie.

Albania to kraj, w którym większość społeczeństwa deklaruje wyznanie muzułmańskie, ale obecne są także inne religie, jak katolicyzm i prawosławie. Ważnym aspektem jest jednak tolerancja religijna, znacznie większa niż w innych krajach Bałkanów, co sprawia, że turyści nie muszą przestrzegać surowych zasad narzucanych przez islam. Warto podkreślić, że zarówno święta muzułmańskie, jak i katolickie, są traktowane jako święta państwowe, co daje mieszkańcom większą swobodę w ich obchodzeniu. Najbardziej hucznie obchodzone są wesela, które często stają się wydarzeniami towarzyskimi, organizowanymi w domach prywatnych lub restauracjach, a także przekształcają się w pochody, podczas których orszaki weselne udają się do zabytkowych miejsc, by tam kontynuować zabawę.

Dla turystów Albania może wydawać się niezwykle gościnnym krajem. Albańczycy uchodzą za ludzi pogodnych, otwartych i pełnych humoru, którzy chętnie pomagają przybyszom w różnych sytuacjach. W niektórych regionach kraju można spotkać mieszkańców noszących tradycyjne stroje i kultywujących muzykę bałkańską, w której wykorzystuje się instrumenty takie jak lahuta, cifielia czy gernete. Muzyka towarzyszy męskim pieśniom solowym oraz wspólnym śpiewom, szczególnie na północy kraju, a dudy i podwójne fujarki dodają rytmu ludowym tańcom, które są integralną częścią wesel. Aby poznać te zwyczaje, warto wybrać się na jeden z licznych festiwali folklorystycznych, które odbywają się w miastach takich jak Gjirokastra, Berat czy Permet.

Albańska codzienność to także turecka tradycja przesiadywania przy filiżance kawy lub kieliszku rakii, szczególnie wśród starszych mężczyzn, których często można spotkać w tradycyjnych strojach i białych filcowych czapkach. Warto pamiętać, że w Albanii, podobnie jak w Bułgarii, kiwnięcie głową oznacza coś odwrotnego niż w większości Europy – kiwając głową na boki, Albańczycy mówią "tak", natomiast ruch głowy z góry na dół oznacza "nie". Ważne jest także, by unikać porównywania Albanii z innymi krajami europejskimi, zwłaszcza w kontekście wyższości, ponieważ może to być źle odebrane. Delikatnie należy podchodzić do tematów związanych z okresem komunistycznych rządów Envera Hodży oraz stosunków z Grecją. Chwaląc natomiast piękno kraju i jego postęp, zawsze można zyskać sympatię miejscowych.

Podczas zwiedzania meczetów w Albanii warto upewnić się, czy potrzebna jest zgoda na wejście, a także pamiętać o zdjęciu obuwia w przedsionku. Ważne jest, by nie stąpać po dywanach wewnątrz sali modlitewnej. Kobiety powinny zadbać o zakrycie ramion i dekoltu, a mężczyźni unikać krótkich spodni, aby okazać szacunek wobec tradycji. Przed robieniem zdjęć, zarówno w świątyniach, jak i osobom w tradycyjnych strojach, zawsze należy zapytać o zgodę, a w niektórych przypadkach uiścić opłatę.

Porozumiewanie się w Albanii może być utrudnione, gdyż większość mieszkańców nie zna języków obcych, choć zdarza się, że mówią po włosku, ze względu na bliskie relacje między Albanią a Włochami. Przy powitaniu zarówno mężczyźni, jak i kobiety często całują się w oba policzki, kładąc przy tym rękę na ramieniu rozmówcy, ale warto pamiętać, że stosunek do kobiet w Albanii jest bardziej konserwatywny niż w zachodnich krajach europejskich.

Aktywny wypoczynek

Region Riwiery Albańskiej jest idealnym miejscem do uprawiania sportów wodnych. W największych kurortach bez problemu można wypożyczyć deskę windsurfingową, a na błękitnych wodach często spotyka się turystów pływających na żaglówkach, motorówkach i skuterach wodnych. Dla miłośników podwodnych przygód, zabranie zestawu do snorkelingu będzie świetnym pomysłem, ponieważ poszarpana linia brzegowa oferuje doskonałe warunki do eksploracji podwodnych grot oraz bogatej flory i fauny morskiej.

Mimo że masowa turystyka w Albanii jeszcze się nie rozwinęła na pełną skalę, region ten wciąż kryje wiele dziewiczych terenów. Można je odkrywać podczas pieszych wędrówek lub wycieczek rowerowych, jednak warto zabrać własny rower, ponieważ lokalne wypożyczalnie, o ile istnieją, mogą nie oferować sprzętu w wystarczająco dobrym stanie. Tereny trudnodostępne z pewnością przyciągną miłośników jazdy „offroadowej”, a osoby pasjonujące się górami znajdą tu wymagające szlaki, szczególnie atrakcyjne wiosną i jesienią, kiedy warunki pogodowe są bardziej sprzyjające niż podczas upalnego lata.

Co warto zobaczyć ?

Zvernec

Stara osada rybacka, to doskonałe miejsce na jednodniową wycieczkę z Vlory. Zaurocza turystów nie tylko malowniczym położeniem, ale także bogatą historią i cennymi zabytkami. Najważniejszym z nich jest prawosławny monastyr Zvernec, zbudowany na małej wyspie, która łączy się z lądem za pomocą drewnianej kładki. Świątynia została wzniesiona w XIII wieku i dzięki trudnodostępnemu położeniu przetrwała liczne wojny w niemal idealnym stanie. W centralnym punkcie kompleksu znajduje się niewielka cerkiew Matki Bożej, zachwycająca częściowo ocalałymi freskami, wzniesiona w stylu bizantyjskim.
Okolica Zvernec jest nie tylko atrakcyjna historycznie, ale również przyrodniczo. Piękne krajobrazy stanowią doskonałe tło do zdjęć, a pobliskie ścieżki są idealne dla rowerzystów o różnym poziomie zaawansowania, oferując trasy zarówno dla początkujących, jak i bardziej doświadczonych entuzjastów jazdy na rowerze.

Laguna Karavasta

Obszar mokradeł o międzynarodowym znaczeniu ekologicznym, idealny na popołudniową wycieczkę. Ten atrakcyjny przyrodniczo rezerwat, położony za ujściem rzeki Shkumbin, przyciąga miłośników bujnej roślinności, egzotycznego ptactwa oraz malowniczych, piaszczystych lagun, które wtapiają się w lazurowe morze. Wśród tych dziewiczych terenów, doskonałych na spacery, można podziwiać unikalne gatunki ptaków. Laguna pełna jest półwyspów, wysepek i dzikich plaż, a przy odrobinie szczęścia można dostrzec w locie pelikana kędzierzawego lub kormorana czarnego.

Park Archeologiczny Orikum 

Leży w pobliżu miejscowości Orikum i skrywa pozostałości starożytnego miasta założonego przez greckich kolonistów z Eubei w VI w. p.n.e. Rzymianie docenili strategiczne położenie portu, wykorzystując go do walk z plemionami iliryjskimi i Macedończykami. W późniejszych wiekach miejsce to służyło m.in. Żydom sefardyjskim i Turkom osmańskim, którzy zmienili nazwę na Pashaliman. W parku można zobaczyć dobrze zachowany amfiteatr z I w. p.n.e., rzymskie nabrzeże oraz pozostałości antycznych świątyń. Spacer po tym historycznym terenie to doskonała okazja, by zgłębić bogatą historię Albanii.

Półwysep Karaburun

Półwysep Karaburun, niezamieszkały i chroniony jako rezerwat, jest świetnym celem jednodniowej wyprawy. Dwa pasma górskie biegnące wzdłuż półwyspu tworzą piękny krajobraz, nienaruszony działalnością człowieka. Można tu odkrywać kamieniste plaże oraz fascynujące jaskinie, w których według legend swoje skarby ukrywał pirat Hadża Aliu. W wielu miejscach można natrafić na rysunki skalne, niektóre datowane na IV w. p.n.e. Na półwysep najlepiej dostać się łodziami wycieczkowymi z Vlory lub wynajętą motorówką z Orikum.

Kruja

Kruja to miasto położone malowniczo na stokach góry Kruja, które przyciąga turystów swoją bogatą historią i widokami. Chociaż pierwsze wzmianki o nim pochodzą z XI w., wiadomo, że Ilirowie i Bizantyjczycy wznosili tam swoje warownie. W XV w. miasto stało się centrum jednego z największych powstań przeciwko Turkom, choć później osmańska dominacja pozostawiła swoje ślady, w tym w postaci islamu, co jest przedstawione w miejscowym Muzeum Historycznym. Największą atrakcją miasta jest zamek Skanderbega, narodowego bohatera Albanii, który stawił opór przeważającym siłom tureckim. Spacer po cytadeli pozwala poczuć ducha historii i podziwiać panoramiczne widoki. Po zwiedzaniu warto zgubić się na chwilę w uliczkach bazaru, pełnych lokalnych wyrobów, a dzień zakończyć filiżanką mocnej albańskiej kawy w jednej z tradycyjnych kawiarni.

Apollonia

To jedno z najważniejszych stanowisk historyczno-archeologicznych w Albanii, pochodzące głównie z czasów greckich i rzymskich. Miasto założone w VI w. p.n.e. szybko stało się jednym z kluczowych ośrodków, o które walczyli Ilirowie, Macedończycy i Rzymianie. Apollonia rozwinęła się wokół ważnego portu handlowego, który z czasem stracił na znaczeniu z powodu zmiany biegu rzeki Vjos. W trakcie wykopalisk odkryto eleganckie kolumny, fundamenty budynków, amfiteatr oraz liczne, pięknie wykonane posągi. Zwiedzanie ruin można zakończyć wizytą w pobliskich restauracjach. Warto również odwiedzić XVIII-wieczny klasztor, zdobiony pięknymi malowidłami i ikonami.

Byllis

Byllis to rozległy ośrodek archeologiczny usytuowany na wzgórzach przy rzece Vjosa. Badania wykazały, że najstarsze mury w tym miejscu powstały w IV w. p.n.e. Do dziś przetrwały pozostałości iliryjskich domów, rzymskich budowli, teatru oraz bizantyjskiej bazyliki z mozaikami. Po zwiedzaniu można odpocząć w kawiarni z pamiątkami, serwującej pyszną kawę.

Przełęcz Llogara 

Przełęcz Llogara to malowniczy obszar, który oddziela szeroką dolinę rzeki Dukat od morza. Znajdują się tam dwa pasma górskie, w tym szczyt Athanaz, który osiąga 1496 m n.p.m., oraz szczyty gór Cika z klifami opadającymi stromo do morza. Teren ten jest chroniony jako park narodowy, ale można tam znaleźć zajazdy turystyczne i domki kempingowe. Najpiękniejsze widoki rozciągają się z najwyższego szczytu Ourres (2013 m n.p.m.), skąd można zobaczyć wybrzeże Morza Jońskiego, serpentyny dróg oraz, przy dobrej widoczności, greckie wyspy, w tym Korfu. Teren oferuje także prehistoryczne inskrypcje, a wędrówkę można zakończyć posiłkiem z jagnięciny z rusztu.

Rezerwat Przyrody Kune Vain

Rozciąga się po obu stronach rzeki Drin, w pobliżu Lezhe. Dwie dzikie laguny i dziewicze lasy oferują możliwość spacerów i obserwacji dzikiej fauny, w tym kormoranów i czapli. W okolicy znajdują się schrony z czasów wojen, które są reliktem historii. Można również znaleźć miejsca noclegowe i sezonowe restauracje.

Saranda

Saranda to popularny kurort z ciepłym klimatem, piaszczystymi plażami i dynamicznie rozwijającą się infrastrukturą turystyczną. Położone nad malowniczą zatoką w kształcie podkowy miasto przyciąga turystów nie tylko pięknym portem, z którego można wyruszyć na grecką wyspę Korfu, ale także licznymi atrakcjami. Największą zaletą Sarandy jest bez wątpienia morze, ale miasto ma również bogatą historię, która zachęca do zwiedzania. Saranda wyrosła na miejscu starożytnej osady Onchesmos, założonej przez plemiona iliryjskie, zamieszkanej później przez Greków i Turków. Port miasta był świadkiem wielu ważnych wydarzeń, a podczas II wojny światowej wypływały stąd włoskie okręty inwazyjne.

Latem Saranda bywa zatłoczona, jednak nadmorski deptak, ocieniony palmami, zachęca do spokojnych spacerów oraz relaksu przy drinku w jednej z lokalnych tawern. Zachowały się tu fragmenty murów obronnych, a w centrum można zobaczyć pozostałości wczesnośredniowiecznej świątyni, której mozaiki znajdują się dziś w regionalnym Muzeum Historycznym. Warto odwiedzić pomnik Hasana Tashiniego, jedyny w mieście meczet, a także starą turecką wieżę strażniczą. Na wzgórzu w południowo-wschodniej części Sarandy znajduje się warownia Lekures, skąd rozciągają się piękne widoki. Na drugim wzgórzu można zobaczyć ruiny klasztoru Czterdziestu Męczenników, od którego pochodzi nazwa miasta – "saranda" oznacza czterdzieści.

Saranda oferuje szeroki wybór noclegów o różnym standardzie, od luksusowych hoteli po bardziej spokojne lokum na obrzeżach, z dostępem do basenu i złocistej plaży. Piaszczysto-żwirowe plaże ciągną się wzdłuż całego wybrzeża, co sprawia, że z łatwością można znaleźć miejsce idealne dla całej rodziny. Niektóre plaże są piaszczyste i delikatnie opadają ku morzu, a dobre zagospodarowanie pozwala na wynajem leżaków, parasoli i sprzętu do sportów wodnych. Jeśli ktoś szuka spokoju, warto poszukać noclegu na obrzeżach miasta, z widokiem na morze i łatwym dostępem do mniej zatłoczonych plaż. Warto również wybrać się na plaże, do których można dotrzeć jedynie od strony morza, co dodaje wypoczynkowi nuty przygody.

Butrinti

Wizyta w Butrinti może dostarczyć ogromnej satysfakcji, nawet jeśli nie jest się zapalonym miłośnikiem archeologii. Ten imponujący kompleks, liczący sobie 2,5 tysiąca lat, to prawdziwa perła historyczna na Bałkanach. Butrinti położone jest na małym półwyspie między wybrzeżem Korfu a jeziorem Butrinti, a według legendy zostało założone przez uciekinierów z Troi. Spacerując po tym rozległym terenie, towarzyszy zapach eukaliptusów, cykanie świerszczy i spokojna atmosfera, tworząca idealne warunki do podziwiania pięknych widoków oraz starożytnych ruin.

Miasto, będące niegdyś ośrodkiem kultu greckiego boga Asklepiosa, przeszło przez różne etapy rozwoju – było kolonizowane przez Rzymian, a w późniejszych okresach stało się areną zmagań Bizancjum z Normanami i Wenecjanami. Zwiedzając Butrinti, odwiedzający mogą podążać za informacyjnymi tablicami, które prowadzą ich przez kolejne okresy historyczne aż do centrum starożytnego miasta.

Na trasie zwiedzania znajduje się amfiteatr z czasów hellenistycznych, gdzie do dziś odbywają się koncerty i wydarzenia kulturalne, a także baptysterium z kolorowymi, doskonale zachowanymi mozaikami, Lwia Brama, Pałac Trójkonchowy oraz pozostałości przedmieść miasta. W pobliżu ruin akweduktu i nimfeum wznosi się imponująca bazylika, przy której znajdują się najstarsze mury miasta, datowane na IV wiek p.n.e.

Spacerowa ścieżka wiedzie na szczyt wzgórza, gdzie kiedyś znajdował się akropol. Obecnie mieści się tam muzeum historyczne zlokalizowane w kasztelu zbudowanym przez Wenecjan w XIV wieku. Ze szczytu wzgórza roztacza się niesamowity widok na całą okolicę, co pozwala zrozumieć skalę starożytnego przedsięwzięcia budowlanego i wyobrazić sobie, jak niegdyś wyglądało to tętniące życiem miasto. Na terenie Butrinti jest wiele punktów widokowych, z których można podziwiać okolicę oraz inne budowle, które wciąż są odkrywane przez archeologów.

Butrinti to miejsce, które warto zwiedzać przez co najmniej kilka godzin. Zakończenie dnia ujmującym zachodem słońca nad ruinami miasta będzie doskonałym ukoronowaniem tej podróży w przeszłość.

Elbasan

Trzecie co do wielkości miasto Albanii, położone w środkowej części doliny rzeki Shkumbin, mimo przemysłowego charakteru, jest ważnym ośrodkiem historycznym i może zaciekawić turystów kilkoma interesującymi miejscami. Pierwsze ślady osadnictwa w tej okolicy sięgają czasów plemion iliryjskich oraz Rzymian, którzy zbudowali tu ośrodek o nazwie Scampa, będący największym skupiskiem rzymskich wojsk po tej stronie Adriatyku. W V wieku n.e. powstało w Elbasan biskupstwo, które przez kolejne wieki było narażone na ataki różnych najeźdźców. W XV wieku Turcy rozbudowali miejscową twierdzę, a na 400 lat miasto stało się ważnym ośrodkiem tureckiej cywilizacji. Jednakże w XIX wieku Elbasan zapisało się w historii jako centrum albańskiego odrodzenia narodowego. W czasach komunizmu rozwinięto w mieście przemysł, który odegrał istotną rolę w gospodarce Albanii.

Dla turystów Elbasan oferuje zabytkową starówkę i zachowane mury miejskie. W obrębie tych murów znajdują się XV-wieczny Meczet Królewski oraz prawosławna cerkiew Matki Bożej, w której można podziwiać cenne ikony. Wystarczy przejść przez Bramę Targową, obok której znajduje się fontanna, by dotrzeć do kluczowych atrakcji miasta. Wzdłuż murów i pozostałości starej twierdzy poprowadzono zadbaną promenadę z rzędem stylowych latarni, które wieczorem oświetlają turecką wieżę zegarową. Spacerując plątaniną wąskich uliczek, można natrafić na malownicze zakątki z osmańską i starobałkańską zabudową oraz kilka stylowych domów z okresu osmańskiego.

Na obiad warto zatrzymać się na głównym placu miasta, gdzie znajduje się pomnik lokalnego artysty Usta Isufa Myzyri. Warto także odwiedzić Muzeum Etnograficzne, które prezentuje bogate zbiory ludowych kolekcji, a w pobliskim Llixhacie można zrelaksować się przy gorących źródłach, co stanowi dodatkową atrakcję w tej okolicy.

Berat

Jedno z najstarszych i najpiękniejszych miast Albanii, słynie z doskonale zachowanej zabudowy z czasów Imperium Osmańskiego, dzięki czemu jego starówka została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miasto jest nazywane „miastem tysiąca okien” z powodu charakterystycznej ciasnej zabudowy, w której wielkie okna układają się w malowniczą mozaikę, najlepiej widoczną ze wzgórz Tomorr. Legenda głosi, że góra Tomorr była niegdyś olbrzymem, który stoczył walkę z innym olbrzymem o serce pięknej kobiety, a rzeka Osum, płynąca przez miasto, powstała z łez owej niewiasty.

Berat ma bogatą historię sięgającą VI wieku p.n.e., kiedy to Ilirowie osiedlili się w tym miejscu, a w II wieku p.n.e. Rzymianie rozbudowali osadę znaną jako Antypatrea. Przez wieki miasto przechodziło w ręce różnych narodów, w tym Bułgarów, Serbów i Turków, którzy rządzili nim aż do 1912 roku, kiedy Albania odzyskała niepodległość. Dziś Berat przyciąga turystów malowniczo położonymi domkami, wyszukaną architekturą z czasów osmańskich oraz starą bizantyjską twierdzą, która góruje nad miastem.

Miasto składa się z kilku dzielnic położonych na różnych wysokościach, a każda z nich oferuje unikalne zabytki i atmosferę. Główną atrakcją jest twierdza, do której prowadzą wąskie, brukowane uliczki. Zamek ma kształt wydłużonego trójkąta i rozciąga się na szczycie wzgórza, oferując fantastyczne widoki. Wewnątrz jego murów znajduje się stara dzielnica Mangalem, pełna zabytkowych domków z charakterystycznymi „tysiącem okien” oraz muzeów i sklepików z pamiątkami. Spacerując po tej dzielnicy, można odkryć pozostałości po dwóch meczetach oraz wiele historycznych budynków.

Wśród najważniejszych zabytków Beratu warto wymienić XVI-wieczną cerkiew św. Teodora, bizantyjską cerkiew św. Trójcy ze średniowiecznymi freskami oraz cerkiew św. Marii Blacherny. Warto także odwiedzić XV-wieczny sułtański Meczet Królewski, jeden z wielu rozsianych po starówce obiektów sakralnych. Miłośnicy historii mogą odwiedzić także zabytkowy, kamienny most na rzece Osum, a także chłodne wnętrza Muzeum Etnograficznego i Muzeum Historycznego.

Berat to miasto, w którym można spędzić mnóstwo czasu, zwiedzając jego malownicze zaułki i ciesząc się wyjątkową atmosferą. Nie można też zapomnieć o tradycyjnych albańskich restauracjach, które serwują lokalne przysmaki, pozwalając zakończyć dzień w smakowity sposób.

Pogradec

Średniej wielkości miasto położone we wschodniej Albanii, jest prężnie rozwijającym się ośrodkiem turystycznym głównie dzięki Jezioru Ochrydzkiego. Ten duży akwen, podzielony granicą albańsko-macedońską, jest zasilany przez podziemne strumienie, które tworzą w niektórych miejscach interesujące stawy i wiry wodne. Jezioro słynie z obfitości unikalnych gatunków ryb, co przyciąga miłośników wędkowania i lokalnej kuchni.

W Pogradecu można znaleźć kilka urokliwych kąpielisk, a także hotele, restauracje i ośrodki wypoczynkowe, które przyciągają turystów spragnionych relaksu nad wodą. Bulwar Rreshit Collaku, przy którym znajdują się ławeczki, jest idealnym miejscem na spacer, skąd można podziwiać malownicze widoki na jezioro. W okolicznych tawernach warto spróbować lokalnego przysmaku – świeżo złowionej ryby „koran”, charakterystycznej dla tego regionu.

Plaże w Pogradecu są zadbane, żwirowe i piaszczyste, a najwięcej miejsc noclegowych, barów i restauracji można znaleźć wzdłuż ulicy Deshmoret e Pojskes. To doskonałe miejsce na wypoczynek zarówno dla osób szukających aktywności na wodzie, jak i dla tych, którzy cenią sobie spokojny relaks nad jeziorem.

Szkodra

Szkodra, niekwestionowana stolica Północnej Albanii, malowniczo położona nad rzekami Drin i Bun, w pobliżu Jeziora Szkoderskiego, to miasto o bogatej historii i licznych zabytkach. Przyjeżdżając do Albanii drogą lądową, turyści są zachwyceni widokiem wąskiej równiny u podnóży Gór Północnoalbańskich. Historia Szkodry sięga IV i III wieku p.n.e., kiedy powstała pierwsza osada, a także funkcjonowało tu państwo iliryjskie, aż do podboju przez Rzymian w 168 roku p.n.e., co zapoczątkowało rozwój handlowy i administracyjny. W VI wieku n.e. osiedlili się tu Słowianie, a miasto stało się stolicą słowiańskiego państwa Zety. W kolejnych wiekach było pod panowaniem Bizancjum, Serbii, Wenecji, a w 1479 roku przeszło pod władzę Turków. Po tureckich rządach miasto znów rozkwitło, dzięki magazynom i handlowi z Włochami i Serbami.

Dla turystów, którzy odwiedzają Szkodrę, szczególnie interesujące są jej zabytki. Warto odwiedzić Muzeum Historyczne, które w połączeniu z zwiedzaniem zamku Rozafa daje doskonały obraz historii regionu. Zamek, położony u zbiegu rzek, stanowi wizytówkę miasta i jest świadkiem licznych wydarzeń historycznych, od czasów iliryjskich po Wenecjan i Turków. Z murów zamku rozciąga się spektakularny widok na Jezioro Szkoderskie, Czarnogórę oraz Adriatyk. Zwiedzający mogą zobaczyć ruiny katedry św. Szczepana, starą wieżę oraz tajemnicze podziemia, a następnie odpocząć w restauracji stylizowanej na tradycyjny albański dom wodza.

Zamek Rozafa nie jest jedyną atrakcją Szkodry. Warto odwiedzić także Ołowiany Meczet z XVIII wieku, najstarszą muzułmańską świątynię w mieście. Centralnym punktem miasta jest Plac Demokracji, gdzie zbiegają się główne ulice, a na placu znajduje się pomnik Pięciu Bohaterów Vigu oraz Teatr Migjeni. Spacerując po ulicach miasta, można dotrzeć do kamiennej wieży, uważanej za najstarszą budowlę w Szkodrze, oraz podziwiać zabytkowe domy z małymi sklepikami.

Szczególnie atrakcyjna jest „włoska uliczka”, pełna kamieniczek z ozdobnymi fasadami, nawiązującymi do włoskiego neorenesansu. Ulica ta została wyłączona z ruchu samochodowego i odnowiona, tworząc reprezentacyjną promenadę miasta z kawiarenkami i stylowymi restauracjami. W Szkodrze można także zobaczyć zabytkową studnię z czasów tureckich, dom staroalbański z wystawą etnograficzną oraz Muzeum Fotografii, które prezentuje unikalną kolekcję zdjęć z XIX i XX wieku.

Szkodra jest również świetną bazą wypadową na jednodniowe wycieczki w góry, na przykład do wąwozu Vermosh i wioski Theth. Miasto oferuje różnorodne opcje noclegowe, od hoteli po prywatne kwatery. W pobliskiej miejscowości Shiroka znajduje się przyjemna plaża nad Jeziorem Szkoderskim, która stanowi idealne miejsce na relaks w upalne dni.

Jezioro Koman

Jezioro Koman oferuje niezapomniane wrażenia podczas rejsu statkiem przez zalany wodami zaporowego jeziora odcinek doliny rzeki Drin. Trasa prowadzi wąskim szlakiem rzecznym pomiędzy stromymi zboczami gór, przypominającymi norweskie fiordy, oraz przez malownicze przełęcze. Wycieczka trwa kilka godzin i umożliwia podróż przez dziewicze zakątki, które są odcięte od świata i rzadko odwiedzane przez turystów, co zapewnia niesamowite przeżycia.

Peshkopia

Peshkopia, niewielkie miasteczko, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa „episkopi”, oznaczającego siedzibę biskupstwa, ma długą i bogatą historię sięgającą czasów średniowiecznych. W XI wieku obszar ten należał do cesarstwa bułgarskiego, a od XVI wieku do imperium osmańskiego. Mimo licznych konfliktów, niewielkie centrum miasta zachowało starobałkańską i turecką zabudowę. Warto przespacerować się po starówce, odwiedzić stary meczet oraz barwny targ, gdzie lokalni rolnicy sprzedają świeże owoce i warzywa. Miasto słynie także z festiwalu muzyki ludowej „Oda Dibrane”, który odbywa się we wrześniu, a tradycyjne stroje można podziwiać w Muzeum Regionalnym. W pobliżu znajduje się uzdrowisko SPA Llixhat, gdzie można skorzystać z wód termalnych bogatych w siarkę. Peshkopia to także baza wypadowa dla miłośników górskich wędrówek, którzy przygotowują się do zdobycia masywu Korab.

Park Narodowy Lura

Park Narodowy Lura obejmuje ponad tysiąc hektarów górskiego terenu, którego najwyższy punkt, Korona Lury, wznosi się na wysokość 2112 m n.p.m. Park leży niedaleko Peshkopia i oferuje piękne widoki, malownicze jeziorka oraz gęste sosnowe lasy. Jest to idealne miejsce na piknik i podziwianie unikalnej roślinności. Jedną z największych atrakcji jest Jezioro Kwiatowe, które okresowo pokrywa się białymi i żółtymi liliami wodnymi, tworząc niesamowity widok.

Theth

Theth, malowniczo położona wioska u źródeł rzeki Shala, to doskonała baza wypadowa do wspinaczki i zdobywania wysokich szczytów. Osada powstała w 1485 roku, kiedy osiedlili się tam mieszkańcy uciekający przed islamem. Mimo że w okresie komunizmu istniał tam ośrodek turystyczny, dzisiaj miejsce to jest mniej popularne, choć wciąż fascynuje swoim dziedzictwem. Warto zobaczyć tam unikalną „wieżę odosobnienia”, zabytkowy kościółek oraz tradycyjny młyn wodny. Okolica oferuje szlaki piesze, skałki wspinaczkowe, wodospady i jaskinie. Theth jest także punktem startowym dla osób wybierających się na szczyt Jezerce (2694 m n.p.m.). Warto jednak pamiętać, że teren jest trudnodostępny i wymaga odpowiedniego sprzętu turystycznego.

Góry Północnoalbańskie

Góry Północnoalbańskie to mało znany, ale niezwykle piękny region, który przyciąga miłośników przyrody i prawdziwych poszukiwaczy przygód. Chociaż infrastruktura turystyczna nie jest tu rozwinięta, dla globtroterów, którzy pragną odkrywać dzikie, nietknięte przez masową turystykę tereny, te góry są idealnym miejscem. Można tu znaleźć oznakowane szlaki, jeziora polodowcowe, majestatyczne kaniony i malownicze doliny, a także kilka placówek noclegowych oferujących schronienie.

Tirana

Tirana, stolica Albanii, jest największym miastem i kluczowym ośrodkiem kulturalnym, przemysłowym oraz administracyjnym kraju. Miasto wyróżnia się nie tylko swoją dynamiką, ale także ciekawą architekturą, przypominającą częściowo międzywojenny styl włoski. Choć przedmieścia pozostają nieco zaniedbane, a monumentalne budowle z czasów komunistycznych dominują krajobraz, centrum miasta oferuje wiele interesujących miejsc, które przyciągają turystów.

Tirana nie posiada średniowiecznych korzeni, co odróżnia ją od wielu innych europejskich stolic, ale jej początki sięgają 1614 roku, kiedy turecki namiestnik Sulejman Pasza Bargjini założył tu kilka obiektów użyteczności publicznej i religijnej, takich jak meczety, łaźnie i piekarnie. Znaczenie Tirany wzrosło dopiero w 1920 roku, gdy została stolicą niepodległej Albanii, co zapoczątkowało rozwój gospodarczy miasta. Napływ mieszkańców z biedniejszych regionów oraz uchodźców z Kosowa doprowadził do szybkiego rozrostu miasta, który trwał mimo politycznych i społecznych zawirowań, takich jak demonstracje w 1991 roku, mające na celu obalenie komunizmu.

Tirana urzeka intrygującą mieszanką stylów architektonicznych. W centrum uwagę przykuwa plac Skanderbega, największe turystyczne serce miasta, z pomnikiem bohatera narodowego Skanderbega i otaczającymi go fontannami. Plac to doskonały punkt wyjścia do zwiedzania. Warto zatrzymać się w jednej z pobliskich kawiarni, by podziwiać otaczającą go panoramę, w tym budynek Opery oraz Narodowe Muzeum Historyczne.

Na placu znajduje się również Meczet Ethem Beja, jeden z najpiękniejszych zabytków w Albanii, wybudowany w XVIII wieku. Zwiedzający mogą wspiąć się na minaret, skąd rozciąga się malowniczy widok na miasto i okoliczne góry. W pobliżu znajduje się także Wieża Zegarowa z XIX wieku, jedna z wizytówek Tirany. Niedaleko można zobaczyć oryginalny budynek Międzynarodowego Centrum Kultury, znany jako Piramida – pierwotnie miał pełnić rolę mauzoleum Envera Hodży, ale dziś jest miejscem imprez kulturalnych.

Dalsze zwiedzanie może prowadzić ulicą Deshmoret e Kombit w kierunku Uniwersytetu, mijając Galeria Sztuk Pięknych, Most Grabarzy z XVIII wieku oraz grobowiec Kapllana Toptani-Pashy, co czyni spacer po Tiranie wyjątkowym doświadczeniem. W mieście znajdują się także liczne meczety, cerkwie i kościoły, a także Muzeum Archeologiczne i Muzeum Nauk Przyrodniczych.

Tirana oferuje również wiele urokliwych parków, w tym Park Młodzieży, gdzie przy dobrej pogodzie gromadzą się mieszkańcy. Można tam znaleźć kompleksy rekreacyjne, amfiteatr i sztuczne jezioro, co sprawia, że jest to idealne miejsce na relaks. Miłośnicy lokalnych specjałów powinni udać się na plac Pazari i Ri, gdzie znajdują się liczne restauracje serwujące tradycyjną kuchnię albańską, grecką i włoską.

Dla tych, którzy chcą podziwiać miasto z innej perspektywy, poleca się wizytę w Sky Tower, nowoczesnej budowli z obrotową kawiarnią na szczycie, skąd rozpościera się panoramiczny widok na Tirane i okoliczne wzgórza. Tirana stale się rozwija, zyskując coraz bardziej europejski charakter. Dzielnica Blloku, dawniej zarezerwowana dla elity komunistycznej, dziś jest modnym miejscem pełnym kawiarni, sklepów i pubów, przyciągającym mieszkańców oraz turystów wieczornymi atrakcjami.

Znalezienie noclegu w Tiranie nie stanowi problemu – miasto oferuje szeroki wybór hoteli, apartamentów i prywatnych kwater na każdą kieszeń.

Wycieczki do Czarnogóry

Stari Bar

Stari Bar to ważne miejsce dla turystów odwiedzających Czarnogórę, które zachwyca swoją bogatą historią oraz malowniczym położeniem. W pobliżu nowoczesnego Baru znajdują się ruiny starego miasta, usytuowane na szczycie wzgórza Londza. Do ruin prowadzi ścieżka, na której można spotkać urokliwe restauracyjki serwujące pyszne potrawy i kramy z pamiątkami. Badania archeologiczne wykazały, że wzgórze było zasiedlone przez nieznane plemię iliryjskie już w 800 roku p.n.e. W X wieku miasto nosiło nazwę Antinbaris, ponieważ znajdowało się naprzeciw włoskiego miasta Bari. Przez lata Stari Bar zmieniał właścicieli, ale od 1878 roku należy do Czarnogóry. Ruiny miasta stanowią istotny punkt przyciągający wielu podróżników. Szczególnie zapierające dech w piersiach są spacer po starożytnych ruinach wśród majestatycznych gór. W licznych zakątkach pokrytych roślinnością łatwo można wyobrazić sobie życie dawnych mieszkańców. Wśród atrakcji znajduje się dobrze zachowana wieża zegarowa z epoki osmańskiej, imponująca cytadela, pozostałości katedry św. Jerzego i romańskiej świątyni św. Mikołaja. Warto także przespacerować się po murach obronnych, z których roztacza się widok na wspaniały akwedukt z XVII wieku i amfiteatr, w którym latem organizowane są różnorodne wydarzenia. Historia Starego Baru może być również odkrywana w niewielkim muzeum, a blisko murów znajduje się XVII-wieczny meczet Omerbasica. Dla miłośników wspinaczki, zdobycie pobliskiej góry Rumija to całodzienne wyzwanie, a nagrodą jest niesamowity widok na Adriatyk, Stary Bar oraz malownicze Jezioro Szkoderskie.

Kotor

Kotor to miejsce, które absolutnie trzeba zobaczyć będąc w Czarnogórze, zwłaszcza jeśli pragnie się podziwiać najpiękniejszą starówkę na wschodnim wybrzeżu Adriatyku, usytuowaną u stóp potężnej góry Lovcen. Miasto od wieków związane jest z Zatoką Kotorską i ilustruje konflikt wpływów bizantyjskich oraz zachodnioeuropejskich, co widać w unikalnej architekturze i różnorodności marmurowych budynków. Turyści chętnie zwiedzają starówkę wpisaną na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, spacerując po wąskich uliczkach, fotografując świątynie i relaksując się w restauracjach serwujących tradycyjne czarnogórskie dania. Legenda głosi, że początki Kotoru związane są z matką Jazona, która wskazała miejsce, gdzie założyć miało miasto. Kotor przez pewien czas funkcjonował jako niezależna republika, a jego największy rozwój przypada na XII wiek, mimo zagrożenia ze strony Turków. W przeciwieństwie do wielu miast, Kotor nie został zdobyty w wyniku brutalnych ataków, co przyczyniło się do zachowania jego wspaniałości do dziś. Starówka otoczona jest potężnymi murami obronnymi, a dostęp do miasta możliwy jest przez trzy renesansowe bramy. Zwiedzanie najlepiej rozpocząć od centralnego placu Trg od Oruzja, gdzie znajduje się zachwycająca wieża zegarowa oraz wiele restauracji. W okolicy można znaleźć pałace o różnorodnych stylach architektonicznych. Koniecznie trzeba odwiedzić plac Trg Ustanka z piękną romańską katedrą św. Tryfona oraz pospacerować po uliczkach, aby odkryć ukryte cerkwie. W północnej części starówki warto zwrócić uwagę na ciekawe cerkwie oraz kamieniczki z niewielkimi sklepikami oferującymi pamiątki. Zwieńczeniem wizyty w Kotorze powinna być wędrówka na twierdzę św. Ivana, skąd rozciąga się zapierający dech w piersiach widok na Zatokę Kotorską.

Cetynia

Cetynia to dawna stolica Czarnogóry, miasto pełne historycznych tradycji, które od dawna stanowiło coś więcej niż tylko fortecę. Po odzyskaniu niepodległości w 1878 roku, Cetynia stała się ważnym ośrodkiem, chociaż po 1946 roku utraciła status stolicy na rzecz Podgoricy. To zabytkowe miasto najlepiej zwiedzać pieszo, ponieważ wszystkie istotne miejsca koncentrują się na starówce. Najważniejszym punktem jest plac Trg Nikole I, na którym znajduje się dwór króla Mikołaja I Petrovicia-Njegosa oraz interesujące Muzeum Miejskie. Turyści mogą tu zwiedzać piękne cerkwie, monastyry, kaplice z malowidłami oraz grobowce. Muzeum Cerkiewne posiada imponujące zbiory, natomiast poszukujący emocji mogą odwiedzić Tablji, czyli miejsce, gdzie wieszano tureckie głowy. Warto również odwiedzić Orlov Krs, znaną Skałę Orłów, skąd roztacza się piękny widok na miasto. Historię Czarnogóry można zgłębić w Muzeum Historii oraz Muzeum Sztuki, gdzie znajdują się dzieła znanych artystów, takich jak Picasso czy Salvador Dalí. Miasto pamięta różne epoki, co widoczne jest w architekturze licznych ambasad z różnych okresów.

Jezioro Szkoderskie

Jezioro Szkoderskie to piękna destynacja na malowniczą przejażdżkę wzdłuż jego brzegów, które łączą Czarnogórę z Albanią. Widoki na trasie są zapierające dech w piersiach, ukazując urodę czarnogórskiego krajobrazu. Po jeziorze rozrzucone są liczne wyspy, na których znajdują się małe monastyry, a także twierdza Grmozur zbudowana przez Turków. Droga biegnąca tuż nad przepaściami prowadzi do ruin monastyrów i średniowiecznych cerkwi, obok pól uprawnych. Ogromne jezioro rozpościera się po horyzont, ale należy zachować ostrożność, ponieważ jedyna droga jest wąska i kręta, a mijania samochodów odbywają się na specjalnie wyznaczonych mijankach. Z pobliskich miejscowości można wyruszyć na pełne przygód rejs. Najlepsza trasa widokowa prowadzi z Virpazaru do Livari i Ostrosu.

Wycieczka do Grecji:

Korfu

Wyspa Korfu, znana jako "królowa jońskich wysp", to malownicze miejsce usytuowane naprzeciwko wybrzeża Albanii. Jej urok i gościnność mieszkańców przyciągnęły Odyseusza, a także zainspirowały Szekspira do opisania zielonych gajów oliwnych w „Burzy” oraz Durrella, który poświęcił wyspie całą książkę, zachwycony jej pięknem. Korfu miało zaszczyt gościć wielu znanych władców, takich jak Napoleon, cesarzowa Sisi, Wilhelm II, a w ostatnich latach książę Karol, który spędza tu czas grając w krykieta.

Historia wyspy sięga VIII wieku p.n.e., kiedy została skolonizowana przez Korynt. Rywalizacja z miejscową ludnością doprowadziła do wojny peloponeskiej. W kolejnych wiekach Korfu znajdowało się pod panowaniem Rzymu, Bizancjum, Wenecji i Turcji Osmańskiej. Na początku XIX wieku wyspa weszła w skład Republiki Siedmiu Wysp, a po Kongresie Wiedeńskim znalazła się pod brytyjskim panowaniem, stając się popularnym miejscem wypoczynku dla zamożnych Europejczyków, głównie Francuzów, Włochów i Austriaków. To z tego okresu pochodzą pałace należące do rodów di Savoia i Habsburgów. 

Na Korfu można dostrzec różnorodne wpływy kulturowe, szczególnie w architekturze, która przetrwała zawirowania wojenne XX wieku. Wenecjanie zostawili po sobie eleganckie budynki z balkonami i okiennicami charakterystycznymi dla włoskiego stylu, a Brytyjczycy zbudowali wiele publicznych gmachów oraz pomników, a także założyli pola do gry w krykieta. Forteca górująca nad stolicą wyspy przypomina o czasach, gdy Korfu broniło się przed najazdem Turków.

Stolica Korfu, nosząca tę samą nazwę co wyspa, to urokliwe miejsce, gdzie można spacerować wąskimi uliczkami, podziwiać pałacyki oraz cieszyć się atmosferą miasta. W tej okolicy znajdują się liczne małe sklepiki, warsztaty złotników i snycerzy, a spokojne życie mieszkańców potęguje wakacyjny klimat. Północna część wyspy, znana jako „wakacyjne wybrzeże”, obfituje w miejscowości wypoczynkowe, w tym popularne kurorty takie jak Kassiopi i Siadari, które oferują rozwinięte zaplecze hotelowe, a także urokliwe wioski, takie jak Kalami.

Jednym z najpiękniejszych miejsc jest Palaiokastritsa, słynąca z malowniczych żwirowych plaż, lazurowego morza oraz wielu zatoczek otoczonych wysokimi skałami, do których można dotrzeć jedynie od strony morza. W regionie wznosi się także góra Pantokrator, która stanowi dodatkową atrakcję. Południowa część wyspy jest mniej górzysta i zawiera kilka kurortów wypoczynkowych. Dla tych, którzy poszukują intensywnego życia nocnego, Benitses będzie doskonałym wyborem, oferującym zabawę do białego rana oraz możliwość relaksu na plaży w ciągu dnia. W tej części wyspy znajduje się również Myrtiotissa, dawniej uznawana za najpiękniejszą plażę świata.

Najczęsciej zadawane pytania

Kiedy najlepiej wybrać się na Riwierę Albańską?

Planując podróż na Riwierę Albańską, najlepszymi porami roku są wiosna i jesień. W tych okresach przyroda prezentuje się w pełni swojego uroku, a temperatury są umiarkowane. We wrześniu woda w Morzu Jońskim jest wciąż ciepła, co sprzyja kąpielom. Z kolei lipiec i sierpień to najgorętsze miesiące, idealne do plażowania, chociaż zwiedzanie może być wówczas dość męczące z powodu wysokich temperatur, które mogą sięgać nawet 40°C. Albania jest niewielkim krajem, co ułatwia dostęp do górskich szlaków, które również najlepiej eksplorować wiosną i jesienią. Panuje tu klimat śródziemnomorski, co sprawia, że na nizinach temperatura nie spada drastycznie, chociaż w obszarach wysokogórskich od listopada do marca można napotkać śnieg, a niektóre drogi mogą być zamknięte. Albania nie ma rozwiniętej infrastruktury narciarskiej, dlatego nie jest popularnym kierunkiem na zimowe wyjazdy.

Jaka waluta obowiązuje w Albanii i jakie są orientacyjne ceny?

Walutą obowiązującą w Albanii jest lek albański (ALL), który dzieli się na 100 qindarek. Albania jest stosunkowo tanim krajem, chociaż w Tiranie i jej okolicach ceny mogą być nieco wyższe. Ogólnie rzecz biorąc, ceny są niższe niż w krajach Unii Europejskiej. Latem ceny wzrastają, szczególnie w popularnych miejscowościach turystycznych, jednak poza sezonem nadmorskie regiony są mniej zatłoczone i spokojniejsze, co skutkuje znacznym spadkiem cen noclegów i usług.

Gdzie i jakie pamiątki kupić na Riwierze Albańskiej?

Poszukując pamiątek na Riwierze Albańskiej, warto odwiedzić kurorty wypoczynkowe oraz stare bazary. Ciekawe pamiątki to na przykład tradycyjnie tkane kilimy, zdobione naczynia oraz różnorodne wyroby rękodzielnicze. Można również zakupić skórzane torby, wyroby z wełny, rzeźbione w drewnie drobiazgi czy metalowe dzbanki do kawy, znane jako „xhezve”. Ze względu na obecność bunkrów z czasów komunistycznych, interesującym gadżetem może być popielniczka w kształcie schronu. W niektórych miastach są także tradycyjne warsztaty kapelusznicze, gdzie tworzy się charakterystyczne filcowe czapki i oryginalne kapcie. Niezapomnianą pamiątką może być butelka rakii lub koniaku. Najlepszym miejscem na zakupy pamiątek jest Kruja, znana z bazarowych uliczek pełnych sklepików i drewnianych straganów, gdzie można znaleźć prawie wszystko, a bałkańska atmosfera sprzyja robieniu zakupów.

Jaki czas obowiązuje w Albanii?

W Albanii obowiązuje ten sam czas co w Polsce, co ułatwia organizację podróży.

Jak poruszać się po Riwierze Albańskiej?

Do Albanii można dotrzeć samolotem na lotnisko w Rinas, ale turyści często korzystają z promów na pobliską wyspę Korfu, skąd dostają się na wybrzeże, do portu w Sarandzie. Cały rok kursują również promy między włoskim Bari a Durres. Głównymi środkami transportu publicznego są autobusy, minibusy i taksówki, natomiast pociągi, mimo że tanie, często są wolne i w złym stanie technicznym. Przed wyborem trasy warto sprawdzić, czy jest aktualnie obsługiwana. Do Tirany można dotrzeć bez problemów, ale do poszczególnych regionów komunikacja publiczna może być ograniczona przez zły stan dróg.

Wynajem samochodu jest najłatwiejszy w Tiranie lub na lotnisku, ale przy krótszych wycieczkach warto rozważyć wynajem auta z kierowcą. Zwykle są to stare mercedesy, które dobrze radzą sobie na kiepskich drogach. Stan dróg w Albanii jest ogólnie słaby, a wiele z nich prowadzi przez górskie przełęcze, dlatego przed wyruszeniem w trasę warto zorientować się w sytuacji drogowej. Po intensywnych opadach niektóre odcinki mogą być nieprzejezdne, a na głównych drogach często pojawiają się dziury. Dobrym pomysłem jest zaopatrzenie się w aktualne mapy, które można zdobyć w biurach turystycznych. Polskie i międzynarodowe prawo jazdy jest uznawane, jednak wymagane jest posiadanie „zielonej karty”.

Durres to główne centrum komunikacyjne, gdzie przyjeżdża najwięcej autobusów z Tirany. Minibusy kursują do większych miast w okolicy, a pociągi jeżdżą do Pogradca, Elbasan, Szkodry, Vlory i Tirany, chociaż podróż pociągiem trwa długo, co czyni ją bardziej odpowiednią dla miłośników kolejnictwa i pięknych widoków. Z Durres wypływają również promy do włoskiego Bari, Ancony i Triestu.

Jakie plaże są na Riwierze Albańskiej?

Riwiera Albańska to najpiękniejszy region wzdłuż wybrzeża Adriatyku i Morza Jońskiego, oferujący wiele możliwości wypoczynku na plaży. Durres jest najpopularniejszym miejscem, z długą, piaszczystą i dobrze zagospodarowaną plażą, wzdłuż której znajdują się liczne miejsca noclegowe oraz wypożyczalnie sprzętu wodnego. W pobliżu Vlory można odkryć wiele dzikich zakątków, które zachwycają lazurową wodą i białymi kamyczkami, a także bogatym podwodnym światem, który zachęca do nurkowania. W samym kurorcie również znajdują się interesujące plaże, gdzie przeważa piaszczyste wybrzeże. Najlepsze plaże z drobnym piaskiem i odpowiednią infrastrukturą rekreacyjną znajdują się na południe od Vlory, z pięknym widokiem na zatokę. Na północy zaś znajdują się piaszczyste odcinki otoczone lasami sosnowymi i jodłowymi. W Durres i Vlorze łatwo jest wynająć sprzęt sportowy, kajaki, rowerki wodne oraz leżaki i parasole. Żwirowe plaże w Orikum oraz urokliwe zatoczki w okolicy Vlory cieszą się dużą popularnością. Plaża Shengjini, znajdująca się w pobliżu Lezhe, jest zatłoczona, ale czysta i dobrze zagospodarowana; turyści często poszukują również mniej zatłoczonych miejsc na południe od miasta, gdzie znajdują się plaże z drobnym, ciemnym piaskiem. Wśród innych popularnych kurortów należy wymienić Velipoję, Tale i Rera e Hedhurze, które również przyciągają amatorów plażowania.

W hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaże mogą być sztucznie usypywane lub znacznie różnić się od typowych miejskich plaż. Dlatego warto upewnić się, jakiego rodzaju plażę oferuje dany kurort.

Jakie dokumenty są potrzebne w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia w Albanii?

W Albanii podstawowy dostęp do opieki medycznej jest teoretycznie bezpłatny, jednak warto pamiętać, że stan służby zdrowia może nie być zadowalający. W przypadku poważniejszych problemów zdrowotnych najlepiej udać się do Tirany, gdzie prywatne centra medyczne oferują usługi na wyższym poziomie. Przed wyjazdem warto sprawdzić, czy posiadane ubezpieczenie NNW i KL (kosztów leczenia) obejmuje Albanię, w przeciwnym razie warto wykupić odpowiednią polisę w towarzystwie ubezpieczeniowym, które obejmuje ten kraj.

Ze względu na inną florę bakteryjną, turyści powinni starannie wybierać restauracje lub stołować się w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny oraz zwracać uwagę na warunki, w jakich przygotowywane i przechowywane jest jedzenie. Zaleca się picie wyłącznie wody butelkowanej, ponieważ woda z kranu nie nadaje się do picia.

Szczepienia ochronne nie są wymagane, ale mogą występować zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Przed wyjazdem warto sprawdzić, czy zalecane są jakiekolwiek szczepienia sezonowe, a w razie potrzeby zaszczepić się przed wyjazdem. Szczegółowe zalecenia sanitarno-epidemiologiczne można znaleźć na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl.

Ważne informacje MSZ

Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Albanii jest dowód osobisty lub paszport. Na terenie Albanii bez wizy można przebywać do 90 dni. Od turystów nie wymaga się posiadania powrotnego biletu ani określonej kwoty pieniędzy, nie ma też obowiązku meldunkowego.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Tiranie: www.tirana.msz.gov.pl

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Albanii
Albania, Tirana, Rruga e Durresit 123,
Tel.: +355 4 4510020 Tel. dyżurny: +355 694022011 Faks: +355 4 2233364
tirana.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.tirana.msz.gov.pl